Pijn die je dagelijks belemmert kan je misschien onnodig beperken. Achtereenvolgende rugpijnen, gewrichtspijn of een langdurige spierblessure nodigen vaak uit tot zoeken naar effectieve oplossingen. High Power Lasertherapie (ook HILT genoemd) wint aan populariteit binnen de fysiotherapie als aanvullende behandeling. Met hoogintensieve lichtstralen wordt geprobeerd pijnklachten te verlichten en herstel te stimuleren. Wat houdt deze methode precies in, en wat zeggen onderzoeken erover?
Werking en toepassingen van de laser
High Power Lasertherapie maakt gebruik van infrarood of rood licht met een vermogen dat enkele centimeters diep doordringt in het weefsel. De energie wordt door cellen omgezet, wat de celstofwisseling activeert en de doorbloeding kan bevorderen. Dit kan ontstekingsreacties in pezen, gewrichten en spieren remmen, en zo het herstel ondersteunen. Daarmee verschilt deze methode van traditionele “koude laser”, die minder diep en met lagere intensiteit werkt.
Patiënten melden vaak dat de behandeling prettig aanvoelt en soms al redelijk snel effect geeft, hoewel resultaten per persoon verschillen. De behandeling neemt weinig tijd in beslag, vaak maar enkele minuten per gebied. Daarmee is de therapie geschikt voor acute klachten zoals sportblessures. Tegelijkertijd wordt HILT ook ingezet bij chronische pijn, zoals bij artrose of rugklachten, waar het onderdeel uitmaakt van een breder behandelplan.
Onderzoek en bewijs
Wetenschappelijke studies naar HILT tonen voorzichtige positieve resultaten. Een meta-analyse naar mensen met nekpijn laat een verbetering zien in zowel pijnintensiteit als bewegingsbereik. De effectgroottes zijn matig tot groot, en er is bewijs van pijnvermindering tot zes maanden na de behandeling. Een bredere review naar musculoskeletale aandoeningen meldt gemiddeld 1,9 cm verbetering op de VAS-pijnscore ten opzichte van placebo, en een verbetering van functionaliteit met een SMD van 1,5.
Bij rug- en nekklachten tonen meerdere gerandomiseerde klinische onderzoeken bij elkaar dat patiënten met HILT meer pijnverlichting ervaren dan bij simulatiebehandelingen of andere conservatieve therapieën. Toch wijzen onderzoekers erop dat de kwaliteit van sommige studies varieert en dat langetermijneffecten minder duidelijk zijn.
Er is ook kritisch geluid. Een beoordelingscommissie meldde dat hoewel er kortetermijnvoordelen zijn, er weinig bewijs is voor langdurige verbetering van kwaliteit van leven of fysieke functie. Heterogeniteit in behandelmethoden en wisselende laserdoseringen maakt het lastig om duidelijke conclusies te trekken. Daarom konden zij geen formele aanbeveling doen voor routinematige toepassing.
Verwachtingen en beperkingen
Het is belangrijk om te begrijpen dat HILT niet werkt als een op zichzelf staande oplossing. De behandeling ondersteunt herstelprocessen, maar pakt vaak niet de onderliggende oorzaak van pijn weg. Het werkt het best als onderdeel van een plan dat ook oefentherapie, manuele therapie en dagelijkse gedragsaanpassingen bevat.
Effectiviteit kan variëren per klacht. Zo blijkt bij knie-artrose dat soms lagere doseringen meer pijnverlichting opleveren, terwijl hogere dosissen beter bijdragen aan verbetering van de functionaliteit. Bij tenniselleboog zijn duidelijke verminderingen van pijn en verbeterde functie aangetoond na meerdere sessies. Voor veel soorten ontstekingen, zoals tenossynovitis of slijmbeursontsteking, zijn betere resultaten gemeld in studies die HILT combineerden met oefeningen of andere behandelingen.
Niet iedereen is geschikt voor deze therapie. Mensen met actieve tumoren, bepaalde huidaandoeningen of zwangere vrouwen krijgen doorgaans geen HILT. Dat geldt ook voor patiënten met pacemakers; het is belangrijk dat vooraf een deskundige inschat of de behandeling veilig is.
Praktische overwegingen
Bij keuze voor HILT wordt meestal eerst beoordeeld met welk apparaat gewerkt wordt en hoe ervaren de therapeut is. Niet alle fysiopraktijken gebruiken hetzelfde type laser of hanteren dezelfde protocollen. Daarom is transparante communicatie belangrijk. Je vraagt best wat voor apparatuur gebruikt wordt en wat het behandelplan inhoudt.
Omdat effecten kunnen verschillen per persoon en klacht, is het soms nodig behandelingen bij te stellen. Wie een paar sessies krijgt zonder resultaat, kan alsnog baat hebben bij intensivering of aanvullende therapieën. Transparante uitleg en gematste verwachtingen zijn daarbij van belang.
Hulp bij pijn, geen wondermiddel
High Power Lasertherapie kan bijdragen aan pijnvermindering bij aandoeningen zoals nek-, rug- en gewrichtsklachten. Uit onderzoeken blijkt dat de methode effect kan hebben op pijn en functionaliteit. Toch is het geen wondermiddel. De rol van HILT ligt in het ondersteunen van het natuurlijke herstel en versterken van andere behandelvormen. Bij goede begeleiding en realistische verwachting kan het een waardevolle toegevoegde optie zijn binnen een behandeltraject waarbij pijn normaal aanvoelen weer mogelijk wordt.